Hải quan Việt Nam hợp tác quốc tế chống buôn lậu và vận chuyển trái phép các chất ma tuý, động thực vật hoang dã

Thời gian qua, Hải quan Việt Nam luôn nỗ lực thực hiện các cam kết của Chính phủ Việt Nam, chủ động  trong hợp tác với các cơ quan Hải quan thành viên, các tổ chức quốc tế trong đấu tranh với buôn lậu, vận chuyển trái phép các chất ma túy và động, thực vật hoang dã cũng như các loại tội phạm xuyên quốc gia khác. Trong đó, nhìn vào kết quả từ Chiến dịch tiểu khu vực, từ Chiến dịch 2, phạm vi của Chiến dịch đã được mở rộng ở mức độ khu vực Châu Á – Thái Bình Dương và bao gồm đấu tranh chống buôn lậu và vận chuyển trái phép các chất ma tuý và động thực vật hoang dã thuộc danh mục CITES. Chiến dịch Con Rồng Mê Kông OMD 4 triển khai từ 15/4/2022 - 15/9/2022, với sự tham gia của 29 cơ quan Hải quan thành viên. Kết quả, 1.362 vụ việc bắt giữ được báo cáo lên hệ thống CENComm, trong đó có 1.267 vụ bắt giữ ma túy, 17 vụ bắt giữ tiền chất và 78 vụ bắt giữ động vật hoang dã và buôn bán gỗ.

Tính tổng số vụ bắt giữ qua 4 Chiến dịch được các thành viên báo cáo gồm 4 giai đoạn chính và 1 giai đoạn mở rộng đã phát hiện, xử lý hơn 2,2 nghìn vụ ma túy và động thực vật hoang dã CITES. Tang vật thu được trên 85 nghìn kg ma túy, hơn 2 triệu viên ma túy các loại, hơn 1.500 sản phẩm từ động thực vật hoang dã...

Trong đó, Hải quan Việt Nam (từ năm 2018 – 2022) đã chủ trì và phối hợp phát hiện bắt giữ, xử lý 874 vụ buôn lậu, vận chuyển trái phép các chất ma túy, bắt giữ 843 đối tượng; chủ trì và phối hợp phát hiện bắt giữ, xử lý 113 vụ buôn lậu, vận chuyển trái phép các loài động thực vật hoang dã có nguy cơ tuyệt chủng nằm trong danh mục CITES…Đơn cử như: Hỗ trợ công tác điều tra phá án trong chuyên án mang bí số M918 bắt  giữ hơn 500 kg Ketamine tại TP Hồ Chí Minh và bắt giữ 4 đối tượng có quốc tịch Đài Loan và Trung Quốc có liên quan; trao đổi thông tin cho lực lượng chức năng Philippines bắt giữ 276 kg ma túy đá với cùng phương thức cất giấu trong các gói trà. Năm 2019, sau khi tiếp nhận thông tin tình báo chia sẻ từ Cục Chống buôn lậu – Hải quan Trung Quốc, Hải quan Việt Nam đã thực hiện bắt giữ 2 vụ buôn lậu và vận chuyển trái phép vẩy tê tê cụ thể là 8,3 tấn tại Hải Phòng tháng 5/2019 và 5,3 tấn tại cảng Cái Mép, Vũng Tàu. Năm 2022, trên cơ sở chia sẻ thông tin tình báo quốc tế trên cơ chế của Chiến dịch và công tác xác định trọng điểm, Hải quan Việt Nam đã thực hiện 3 vụ việc bắt giữ vận chuyển trái phép các chất ma tuý và tiền chất trên đường chuyển phát nhanh từ Châu Âu – qua Thẩm Quyến (Trung Quốc) về Việt Nam, thu giữ 500 tem giấy có tẩm chất ma túy LSD, bắt giữ 1,6 kg Meth và Ectasy.

Chiến dịch Con rồng Mê Kông do Hải quan Việt Nam và Hải quan Trung Quốc đồng sáng kiến được khởi động từ tháng 9/2018 và nhận được sự hỗ trợ kỹ thuật rất lớn từ Văn phòng Cơ quan Phòng chống Ma túy và Tội phạm của Liên hợp quốc (UNODC) và Văn phòng Liên lạc tình báo khu vực châu Á - Thái Bình Dương (RILO AP) của Tổ chức Hải quan thế giới (WCO) cũng như sự đồng thuận tham gia của các cơ quan Hải quan thành viên. 

Về phía  Hải quan Việt Nam đề xuất xem xét mở rộng phạm vi của chiến dịch sang các khu vực liên quan khác như châu Phi, châu Âu… nhằm đảm bảo phát hiện, ngăn chặn, bắt giữ từ nguồn, địa bàn trung chuyển và đích đến cuối cùng để đánh giá được toàn bộ đường dây buôn lậu xuyên quốc gia. Bên cạnh đó,  ngoài cơ chế trao đổi thông tin như hiện nay, cần tăng cường việc chia sẻ thông tin, phân tích thông tin theo các nhóm quốc gia có cùng tuyến trọng điểm trên cơ sở các vụ bắt giữ để nâng cao hiệu quả hoạt động hợp tác, phối hợp điều tra, bắt giữ, xử lý các vụ việc vi phạm...